Het bezwaar van Sabofra tegen een besluit van de Kansspelautoriteit is door de voorzieningenrechter afgewezen. Sabofra tekende het bezwaar aan nadat de toezichthouder geen nieuwe exploitatievergunning voor het aanbieden van speelautomaten verleende. Het bedrijf liep een vergunning mis omdat de eigenaren in het verleden illegaal online gokken hebben gefaciliteerd en zich schuldig hebben gemaakt aan schuldwitwassen.
De zaak
- De partijen in deze zaak zijn: Sabofra (verzoekster) tegen Kansspelautoriteit (verweerder);
- Verzoek in deze zaak: verzoekster heeft een nieuwe exploitatievergunning aangevraagd die is afgewezen door de Kansspelautoriteit. Verzoekster heeft bezwaar ingediend tegen het besluit van de Kansspelautoriteit bij de voorzieningenrechter.
- De uitspraak in deze zaak: de rechter heeft het verzoek van de verzoekster afgewezen. Het bedrijf heeft in het verleden illegaal gokken gefaciliteerd en zich schuldig hebben gemaakt aan schuldwitwassen waardoor er sprake is van slecht levensgedrag.
- De kosten: voor een proceskostenverdeling bestaat geen aanleiding.
Sabofra, een exploitant van speelautomaten, hoeft voorlopig niet te hopen op een exploitatievergunning op grond van de Wet op de kansspelen (Wok). De Kansspelautoriteit (Ksa) verlengde de vergunning niet van Sabofra, nadat laatstgenoemde op 18 november 2022 een aanvraag had gedaan voor verlenging van de exploitatievergunning. De inmiddels verlopen vergunning liep tot 23 januari 2023. Eerder had Sabofra een vergunning van 23 januari 2013 tot 23 januari 2023.
De Kansspelautoriteit heeft de verlenging van de vergunningsaanvraag afgewezen, omdat Sabofra volgens de Kansspelautoriteit in enig opzicht van slecht levensgedrag is. Dit is gebaseerd op het volgende: in de perioden 22 februari 2018 tot 1 augustus 2018 en 1 maart 2019 tot en met 19 maart 2019 heeft Sabofra het aanbieden van en deelnemen aan illegale online kansspelen gefaciliteerd via een internetsite met drie cash centers. Sabofra heeft zich in de periode 22 juni 2018 tot en met 20 september 2018 schuldig gemaakt aan schuldwitwassen. En Sabofra heeft op 9 februari 2023 zonder vergunning speelautomaten geëxploiteerd en daarmee de Wok overtreden.
Sabofra is het niet eens met het weigeringsbesluit en heeft hiertoe bezwaar gemaakt. Zij heeft de voorlopige voorzieningenrechter gevraagd het besluit te schorsen. Dit besluit is door de rechter afgewezen.
De voorzieningenrechter
Een verzoek aan de voorzieningenrechter kan alleen worden gedaan als er een bezwaar- of beroepsprocedure loopt en als er sprake is van een spoedeisende situatie. Een voorlopige voorziening is een zelfstandige procedure. Ook in deze zaak dient er dus sprake te zijn van een spoedeisende situatie. De verzoekerster draagt daar het volgende voor aan:
“Verzoekster voert aan dat het spoedeisend belang is gelegen is in het feit dat als gevolg van de trage besluitvorming de exploitatie van de speelautomaten maandenlang is gestaakt, waardoor zij geen inkomsten meer kan genieten, terwijl huur, vaste lasten en personeelskosten doorlopen en zij ook compensatie aan relaties betaalt. Verzoekster kan daardoor niet meer voldoen aan haar verplichtingen jegens werknemers, leveranciers en andere partijen. Daarnaast lijdt verzoekster schade, doordat de verkoopprijs van haar onderneming zonder een exploitatievergunning aanzienlijk lager is en de verkoop kan stagneren.”
De Kansspelautoriteit is van mening dat er van een spoedeisend belang geen sprake is. volgens de toezichthouder heeft verzoekster de gestelde acute financiële noodsituatie niet aannemelijk gemaakt. De voorzieningenrechter is gezien de omstandigheden van mening dat er wel sprake is van een spoedeisend belang bij verzoekster.
Slecht levensgedrag
De afwijzing van de vergunning werd gebaseerd op ‘slecht levensgedrag’ van de bestuurders van Sabofra, de oprichter van het bedrijf en zijn twee zoons. Het blijkt dat dit voornamelijk te maken had met geplaatste cash centers. Hierdoor maakte Sabofra zich schuldig aan het faciliteren van illegaal online gokken en witwassen.
Volgens de Ksa is het aannemelijk dat het bedrijf wist, of in ieder geval kon vermoeden, dat het ontvangen geld afkomstig was uit enig misdrijf. Aangezien dit via het aanbieden van illegale online kansspelen ging. Het bedrijf kreeg hiervoor een vergoeding van 20%, de zogenaamde handling fee.
Daarnaast werd ook nog een andere overtreding genoemd. Een van de bestuurders zou ooit zijn doorgereden nadat hij schade had veroorzaakt aan een geparkeerde auto. Dit was weliswaar niet een dermate ernstige overtreding als de geplaatste cashcenters, maar zou wel benadrukken dat er sprake was van slecht levensgedrag.
Wat zijn cash centers?
Cash Centers zijn terminals die te vinden zijn in diverse gelegenheden in Nederland. De terminals accepteren cashgeld en geven daarvoor in ruil toegang tot bepaalde diensten. Zo kan er bij de Cash Centers met contant geld belkaarten en waardebonnen worden gekocht.
De voornaamste functie van een Cash Center is doorgaans een betaalterminal, maar ze worden ook gebruikt om toegang te geven tot online gokken voor contant geld. De websites waarop gegokt wordt voor contant geld, hebben geen vergunning van de Kansspelautoriteit en zijn dus illegaal in Nederland. Het aanmaken van het account en het storten van geld gaat via het Cash Center. Als op het Cash Center een account is aangemaakt, print dat een ticket met het wachtwoord en de gebruikersnaam.
Het Cash Center geeft zelf geen geld uit. Het print een bonnetje met een barcode die via de kassa van de gelegenheid waar de gokzuil staat voor contant geld omgewisseld kan worden.
Het aanbieden van illegaal gokken
Sabofra is van mening dat de Ksa niet de juiste maatstaf heeft gehanteerd bij het beoordelen voor de vergunning. Zij geven aan dat een cash center een betaaldienst is en daarom valt onder de Dienstenrichtlijn. De rechter betwist dit echter omdat deze richtlijn niet van toepassing is op gokactiviteiten zoals kansspelen.
Sabofra ontkent dat er sprake was van het faciliteren van illegaal online gokken. Er was namelijk geen sprake van opzet. Zo wisten de ondernemers niet dat er illegaal gegokt kon worden via een cash center. De rechter ging hier echter niet in mee, ze hadden namelijk wel moeten vermoeden dat het niet legaal was. De handeling fee die werd ontvangen was, zo zegt Sabofra, slechts een bemiddelingsvergoeding.
Ook hebben de bestuurders, naar eigen zeggen, genoeg vooronderzoek gedaan bij het plaatsen van de cash centers. Uit het testrapport van het Nationaal Meetinstituut (NMI) bleek dat een cash center geen speelautomaat was. Daarnaast hebben de ondernemers navraag gedaan bij de verkoper van de cash centers en bij de belastingdienst. De rechtbank deelde deze mening niet. Net als de Ksa stelde de rechter vast dat er illegaal online gokken werd gefaciliteerd door de cash centers. Volgens de rechter had Sabofra redelijkerwijs moeten weten dat er via cash centers illegaal online gegokt kon worden.
Is er sprake van schuldwitwassen?
Sabofra voert aan dat er ook geen sprake is geweest van schuldwitwassen. Omdat zij beweren niet te weten dat men via de cash centers illegaal konden gokken. Zij hadden, zo luidt het oordeel van de rechter, echter kunnen vermoeden dat het geld afkomstig was uit enig misdrijf. Tussen het illegaal online gokken en witwassen zit dan ook een duidelijk verband, zo geeft de rechter aan.
De Ksa geeft in haar verweer aan dat het faciliteren van illegaal online gokken een ernstig feit is. Hiermee zijn de doelstellingen van het toenmalige kansspelbeleid stevig ondermijnd. Er werd zo geen rekening gehouden met consumentenbescherming zoals het voorkomen van kansspelverslaving. Bovendien, zo stelt de toezichthouder, is schuldwitwassen een ernstig strafbaar feit, zo stelt ook de rechter.
