Potverteren Kaartspel

Dit nogal eenvoudige spel werd omstreeks het midden van de achttiende eeuw vaak in huiselijke kring gespeeld. Hoewel de oorsprong niet bekend is, wordt het tegenwoordig nog gespeeld in bepaalde streken in Frankrijk en het noorden van Italië.

kaartspel potverteren

Spelregels Potverteren

Potverteren is een spel dat met 5 tot 10 spelers kan worden gespeeld. Het doel van het spel is om zestien punten te halen.

Voorbereiding

  • 1 spel kaarten
  • Fiches waarvan de waarde op voorhand wordt bepaald

Voor het spelen van Potverteren heb je een volledig spel kaarten nodig. Omdat zestien te makkelijk wordt behaald met de achten, worden deze uit het spel gehaald. Hetzelfde geldt voor de 6 van Schoppen, Ruiten en Klaveren. Enkel de 6 van Harten blijft in het spel. Deze wordt de briljant genoemd.

Alle spelers moet een fiche als inzet plaatsen.

Kiezen van de pothouder

Spelers spelen met fiches die voor een waarde staan. Deze fiches kunnen worden gebruikt om in te zetten en worden hiervoor in een bakje gedaan dat in het midden van de tafel wordt geplaatst. De pothouder wordt beslist door opbod. Spelers mogen dus opbieden met fiches om te bepalen wie pothouder wordt. Alle andere spelers plaatsen een fiche als inzet om te mogen spelen.

Waarde van de kaarten

Kaart
Waarde

Heer, Dame en Boer

10 
9
9
8
8
7
7
Harten 6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
Aas
1


Spelverloop Potverteren

Nadat de kaarten zijn geschud en gecoupeerd, deelt de pothouder aan iedere speler, beginnend rechts van hem, een kaart uit. De kaart komt van boven op de stapel. De pothouder zelf krijgt er geen.

De pothouder vraagt aan de eerste speler of hij een extra kaart wil. Deze komt deze keer van onderaan de stapel. Is de speler tevreden met deze twee kaarten, dan kan hij stop zeggen. Is hij dat niet, dan kan hij nog één of twee kaarten bijvragen. Heeft hij na het krijgen van een kaart al meer dan 16, dan mag hij dit nog niet laten blijken en moet hij gewoon ´stop´ zeggen.

Het doel van het spel is om zestien punten te halen.

De eerste kaart bij het delen wordt blind gegeven. De daaropvolgende kaarten komen open op tafel te liggen, zodat iedereen deze ziet.

Als de eerste speler helemaal voorzien is, gaat de pothouder aan de slag met de volgende speler. Zo gaat hij alle spelers af tot iedereen aan de beurt is geweest. Vervolgens wordt de eerste gedeelde kaart naast de kaarten op tafel gelegd, om het uiteindelijk puntenaantal te kunnen tellen.

Score

Spelers die minder hebben dan 16 punten winnen niets en verliezen enkel de inzet die ze aan het begin van het spel in het bakje hebben gedaan (behoudens de uitzondering verderop)

Spelers die meer dan 16 punten hebben, betalen aan de pothouder het aantal fiches dat overeenkomt met het aantal punten dat ze meer hebben dan 16. Deze fiches zijn de enige mogelijke winst voor de pothouder.

Spelers die exact 16 punten hebben, krijgen de volledige pot. Heeft meer dan één speler exact 16 punten dan worden volgende regels toegepast:

  • De speler die 16 heeft met één kaart en de briljant (harten 6), verslaat de rest.
  • Heeft niemand deze kaart, dan wint de speler die 16 punten heeft met slechts twee kaarten. Is dit wederom niemand, dan wint de speler die 16 punten haalt met drie kaarten. Anders die met vier kaarten, enz.

Heeft geen enkele speler exact 16 punten? Dan wint de speler die het dichtst bij dat cijfer in de buurt komt (naar beneden gerekend, dus 15, 14, …). Deze winnaar krijgt echter enkel de fiches die door de spelers in de pot zijn gelegd. De fiches van de pothouder blijven dus in de pot en verhogen de inzet voor de komende ronde.

Variant Potverteren

Spelers kunnen overeenkomen dat de rol van pothouder niet per opbod wordt verkregen. De pothouder kan worden aangewezen door het lot waarbij de vorige pothouder de volgende aanduidt. Hij doet net als de andere spelers een fiche in de pot. Bijgevolg mag hij eveneens net als de andere spelers een kaart vragen, en eventueel twee aanvullende.

Spelers die meer dan 16 punten hebben, betalen vervolgens de pot en de winnaar mag zich de volledige pot toeëigenen.

back to top of page