Heugen Kaartspel

Omdat je in een gezin al snel aan drie kaartspelers geraakt is het een vaak gekozen spel op familieavonden. Geraak je toch niet aan drie spelers, dan is er ook een variant die gespeeld kan worden met twee spelers.

Heugen spelregels

In het kaartspel Heugen is het de bedoeling dat spelers voorafgaand aan het spelen tegen elkaar gaan opbieden. Vervolgens moet de hoogste bieder ook zijn bod gaan waarmaken door het aantal punten te bemachtigen. Het bod staat gelijk aan de puntenscore na het spelen en de roem die de speler in zijn hand had. Haalt de speler het bod, dan krijgt hij deze punten. Anders gaan de punten naar de tegenstanders.

• Voorbereiding
• Puntenwaardering
• Bieden
• Ruilen
• Roem
• Spelverloop
• Score
• Varianten

Voorbereiding

• 1 kaartspel (30 van de 52 kaarten)
• 3 personen
• 1 schrijfblok en pen

Voor het spelen van Heugen worden 30 kaarten gebruikt. Het gaat om de 8 en hoger voor schoppen en klaveren, en 7 en hoger voor harten en ruiten. Dit is inclusief de azen. Voor iedere ronde worden de kaarten slechts 3 of 4 keer in de hand geschud.

Iedere speler ontvangt 9 kaarten die met de klok mee worden gedeeld. Standaard wordt er 3-3-3 gedeeld terwijl één voor één delen als not done wordt beschouwd. De laatste drie kaarten worden gedekt in het midden van de tafel neergelegd.

Doel van Heugen

Spelers behalen punten door meer punten te halen dan het hoogste bod of door de hoogste bieder te dwarsbomen. Er kan een vooraf afgesproken aantal rondes gespeeld worden of tot een bepaald puntenaantal.  

Puntenwaardering

Alle kaarten gebruikt in het spel hebben een puntenwaarde die de relatieve hoogte van de kaart bepaalt.

In het kaartspel Heugen is het de bedoeling dat spelers voorafgaand aan het spelen tegen elkaar gaan opbieden.

Bieden

Voorafgaand aan het spelen vindt een biedronde plaats. Iedere speler, beginnend bij de speler links van de speler mag bieden of passen. Het minimale bod is 100. Eens een speler gepast heeft mag hij tijdens de huidige hand niet meer bieden. Spelers die hebben geboden mogen wanneer hun opnieuw hun beurt is, het bod verhogen (vandaar de naam Heugen) met een minimum van 10 punten of passen. Als alle spelers hebben gepast, mag de speler die als laatste heeft geboden en dus het hoogste bod heeft spelen.

Als alle spelers troep hebben (niemand kan 100 bieden) dan wordt een potje kleur bekennen gespeeld om de kaarten te verbeteren voor de volgende hand.

Ruilen

Na het bieden mag de hoogste bieder de drie kaarten in het midden van de tafel omkeren zodat iedereen ze kan zien. Vervolgens mag hij deze drie kaarten ruilen met drie kaarten uit zijn hand en deze gedekt op tafel neerleggen. Deze kaarten tellen als punten voor de hoogste bieder mee.

Als de speler de drie kaarten niet ruilt en hij haalt het aantal punten dat hij heeft geboden, dan betalen beide spelers de extra punten. In dat geval krijgt hij dus effectief dubbele punten.

Roem

Na het ruilen, of nadat de speler ervoor geeft gekozen om niet te ruilen, en voor dat de eerste kaart wordt gespeeld, kondigt de hoogste bieder aan welke kleur troef is en hoeveel min hij heeft. Dit is de hoeveelheid roem in zijn of haar hand. Na de derde slag, maar voor dat deze is opgepakt, mogen de tegenstanders vragen wat de roem nu precies was. De speler is verplicht dat te melden.

Wat is roem?

Roem is de term die staat voor een reeks opeenvolgende kaarten. Hiervoor geldt de standaardvolgorde A-H-V-B-10-9-8-7. De hoogste kaart in een reeks moet minstens A-H-V-B zijn. 10-9-8 telt dus niet als roem, maar B-10-9 bijvoorbeeld wel.

Roem zorgt voor extra punten voor de hoogste bieder die voorafgaand aan het spelen kan worden afgetrokken van het bod (de min). Heeft een speler 150 geboden en heeft hij 110 roem, dan moet hij of zij nog slechts 40 punten behalen. Roem moet worden aangekondigd tijdens de eerste slag of ten laatste voor de derde slag.

Reeks van drie in dezelfde kleur: 20 punten
Reeks van vier in dezelfde kleur: 50 punten
Reeks van vijf, zes of zeven in dezelfde kleur: 100 punten
Vier azen, heren of vrouwen: 100 punten
Vier boeren: 200 punten

Stuk: de combinatie van heer en vrouw van troef. Deze levert nog eens 20 punten extra op. Heb je een reeks van vijf met het stuk in, dan levert je dat 100 punten roem + 20 punten = 120 punten op.

Bovenstaand heb je roem (vierkaart) in combinatie met stuk indien klaveren troef is. Dit levert 70 punten in de min op. 

Heugen spelverloop

De kaarten in de hand worden in slagen uitgespeeld. De speler links van de deler mag als eerste spelen en vervolgens legt iedere speler met de klok mee een kaart op tafel. Wie de slag wint, mag met de eerste kaart uitkomen in de volgende slag.

Elke slag die door de hoogste bieder wordt gehaald, wordt voor de speler neergelegd. De tegenstanders maken samen een stapel van alle slagen die zij hebben gehaald.

Troeven

Bij Heugen moet je verplicht altijd de gevraagde kleur bekennen. Heb je geen kaarten meer in die kleur, dan mag je troeven. Er is echter geen troefplicht.

Score bij Heugen

In totaal zijn er 151 punten in het spel (zie puntenwaardering). 60 punten voor de troefkaarten en drie keer 27 punten voor de niet-troefkaarten. Daarnaast zijn er nog 10 extra punten te behalen voor de laatste slag.

Punten die voor de score worden opgeteld worden afgerond naar een meervoud van 10. Indien het laatste cijfer 1 is, wordt het naar beneden afgerond. In alle andere gevallen naar boven. Bijgevolg wordt een score van 141 dus 140 punt en een score van 162 wordt 170 punten.

De hoogste bieder moet meer punten zien te behalen dan dat hij of zij geboden heeft. Als er roem in de hand was aangekondigd, wordt deze afgetrokken van de punten van het bod.

Hierin zijn er twee mogelijke eindsituaties:

De speler haalt minder punten dan dat er geboden is (de speler is nat): de speler verliest twee keer het aantal punten dat hij tekort heeft. De tegenstanders krijgen elk het aantal punten erbij.

De speler haalt de punten die hij geboden heeft: de speler krijgt de punten die hij meer heeft dan zijn bod erbij. Deze worden betaald door de tegenstanders (elk de helft). Werden de kaarten niet geruild, dan moeten de tegenstanders elk het aantal punten dat de hoogste bieder meer heeft dan het bod betalen.

Zijn alle slagen gehaald door de hoogste bieder? Dan speelt hij kapot en krijgt hij nog eens 100 punten extra. Deze worden pas na de berekening van de punten erbijgeteld en tellen dus niet mee voor het behalen van het doel.

Varianten

Variant voor 2 spelers

De spelregels en de manier van spelen van deze variant zijn hetzelfde als die van Heugen met drie spelers. Het verschilt alleen in het feit dat er een extra hand wordt gedeeld die gedekt op tafel blijft liggen.

Limburgse variant: Huëge

In Nederlands Limburg is er een variant van dit spel genaamd Huëge. Hoewel de spelregels voor het grootste deel gelijk zijn aan Heugen, zijn er drie afwijkende regels die cruciaal zijn:

1. Niet de zwarte maar de rode zevens worden uit het spel gelaten.
2. De bonus voor de laatste slag is 5 punten in plaats van 10. Hierdoor is de totale puntenwaarde van het spel 146 i.p.v. 151.
3. Spelers mogen altijd troeven. Ook als je in principe kleur zou kunnen bekennen.
   
   Vooral deze derde regel is belangrijk is de Linburgse variant Huëge. Net omdat spelers op ieder moment ´wild´ mogen introeven, worden ze aangemoedigd om tijdens de biedronde hoog, meestal te hoog, te bieden. Hierdoor komt het bij Huëge maar zelden voor dat geen van de spelers meer dan honderd biedt en alle spelers troep hebben.