Canasta is een kaartspel dat is ontstaan in Zuid-Amerika na de Tweede Wereldoorlog. In Uruguay meer specifiek. Van daaruit verspreidde het spel zich naar de Verenigde Staten in de jaren ´50. Tegenwoordig wordt Canasta ook in Nederland en België regelmatig gespeeld.
Er zijn veel verschillende spelregels van Canasta in omloop. Hieronder leggen wij u de meest gespeelde variant uit; de Laws of Canasta.
Spelregels Canasta
Canasta wordt gespeeld met twee spellen kaarten, waarbij de (in totaal 4) jokers ook in het spel blijven zitten. In totaal 108 kaarten dus. Het kan worden gespeeld met 2, 3 of 4 spelers. Bij 4 spelers speel je in 2 teams, teamleden zitten tegenover elkaar. Speel je met 6 spelers, dan heb je een extra spel kaarten nodig en speel je in 3 teams. In dat geval wordt gespeeld volgens de canasta regels van vier personen en de posities zijn: ABC ABC.
Het doel van Canasta
Het doel van het spel is om zoveel mogelijk punten te verzamelen die kunnen worden verkregen door sets of canasta's op tafel te leggen. Er kunnen ook punten worden verdiend door het uitbreiden van deze sets. De puntentelling vindt u hier.
Wat heb je nodig voor Canasta?
Voor Canasta heb je 2 pakjes speelkaarten nodig (3 pakjes bij 6 spelers) en potlood en papier om de scores op te schrijven.
Afhankelijk van het aantal spelers worden de kaarten gedeeld.
| Aantal spelers | Aantal kaarten per speler | Aantal kaartspellen |
|---|---|---|
| 2 | 15 | 2 |
| 3 | 13 | 2 |
| 4 | 11 | 2 |
| 6 | 11 | 3 |
De rest van de kaarten wordt als een stapel op de tafel gelegd (ook wel stock). De bovenste kaart wordt zichtbaar / open naast de stapel gelegd, dit is de aflegstapel. Is de eerste kaart een 2, een rode 3 of een joker, dan mag deze dwars worden gelegd en wordt een nieuwe kaart van de stock gepakt. Indien nodig wordt dit herhaald.
Spelverloop Canasta
Het spel verloopt met de klok mee, waarbij de speler links van de deler als eerste begint.
Een speelbeurt
Tijdens een beurt moet de speler kaart(en) pakken. Hij heeft 2 opties:
- Het nemen van de bovenste kaart van de stapel,
- of alle kaarten van de aflegstapel. Deze laatste optie mag alleen als de speler twee of meer dezelfde kaarten, (of een wilde kaart) heeft als de kaart bovenop de stapel en hij of zij tijdens deze beurt kan uitkomen op tafel, of al op tafel is. Kaarten op tafel tellen hiervoor mee, tenzij de stapel is geblokkeerd.
Pakt de speler een rode drie, dan legt hij deze direct op tafel en koopt hij een volgende kaart van de stapel. Na het pakken van kaarten, kan er eventueel worden uitgekomen.
Na het pakken van een kaart, kan de speler uitkomen door sets op tafel te leggen. Snel uitkomen is niet altijd de beste strategie van Canasta, Het hoofddoel moet altijd blijven om zoveel mogelijk punten te behalen.
De beurt wordt beëindigd door het wegleggen van een kaart op de aflegstapel. Deze wordt zodanig gelegd dat de andere, eerde gelegde kaarten op de aflegstapel niet zichtbaar zijn. Gaat een speler tijdens zijn beurt uit, dan hoeft er geen kaart te worden afgelegd (het mag wel).
Uitkomen
Uitkomen op tafel op tafel is een belangrijk onderdeel van het spel, gezien er hiermee punten worden verdiend. Bij uitkomen legt een speler een verzameling van kaarten waarmee hij punten verdient zichtbaar op tafel. Een verzameling (of groep / set) moet:
- Minstens drie kaarten van dezelfde waarde bevatten. Een joker of twee (wilde kaart) kan een kaart in de serie eventueel vervangen.
- Minstens twee gewone kaarten bevatten en niet meer dan drie wilde kaarten.
Er mogen ook kaarten bij de sets van andere spelers (liefst uit jouw team natuurlijk) worden gelegd. Het minimaal aantal punten van de eerste uitleg hangt af van het aantal punten dat de speler of het team al heeft behaald tijdens het spel.
- Negatief: meer dan 15 punten
- 0000 - 1495: meer dan 50 punten
- 1500 - 2995: meer dan 90 punten
- 3000 - 4995: meer dan 120 punten
Rode drieën tellen niet mee voor het bereiken van deze minimumwaarde. Vooraleer een speler uitkomt, moet hij eerst een kaart van de stapel hebben gekocht / gepakt.
Blokkeren
In sommige gevallen is het interessant om de aflegstapel te blokkeren. Dit kan bijvoorbeeld als er interessante kaarten tussen liggen, die je tegenstanders kunnen gebruiken. De stapel blokkeren kan als:
- Een speler een 2, of een joker (wilde kaart) dwars op de stapel legt. In dit geval mag de stapel niet meer gepakt worden met kaarten die op de tafel liggen en ook niet met een wilde kaart. De stapel mag enkel gepakt worden met twee gelijke kaarten in de hand.
- Een speler een zwarte 3 op de stapel legt. De volgende speler mag de stapel niet pakken, de speler erna weer wel.
- Als er aan het begin van het spel een rode drie of wilde kaart is gedraaid.
Speciale kaarten
De rode drie
Rode drieën worden meteen apart op tafel gelegd. Zowel bij het delen als tijdens het kopen. Wordt dit verzuimd om te doen, dan zijn hier strafpunten voor (500). Met rode 3-en kan je geen set vormen.
De zwarte drie
De zwarte drie kan de stapel blokkeren voor de eerstvolgende speler die aan de beurt is. De kaart is vijf punten waard en kan enkel worden uitgekomen (afgelegd) in sets van 3 of 4 wanneer je ermee uit gaat.
Wilde kaarten (2-en en jokers)
Tot de wilde kaarten behoren de vier jokers en de acht tweeën. Deze kunnen een andere willekeurige kaart vervangen wanneer je een kaartencombinatie wil uitkomen (afleggen). Hier is wel een limiet op (zie Uitkomen). Ze kunnen echter geen rode of zwarte drie vervangen.
Spelers die nog niet op tafel zijn, mogen de aflegstapel enkel pakken als ze dezelfde waarde als de bovenste kaart tweemaal in hun hand hebben. Een wilde kaart vervangt dit niet. Enkel wanneer spelers al op tafel zijn, mag een wilde kaart een kaart vervangen.
Een wilde kaart kan ook de stapel blokkeren.
Winnaar Canasta
De speler, of het team dat als eerste 5000 punten heeft behaald, wint het spel. Dit vereist over het algemeen meerdere rondes. Halen meerdere teams tegelijk 5000 punten, dan wint het team met de meeste punten.
De puntentelling bij Canasta is als volgt:
| Kaartsoort | Aantal punten |
| Aas | 20 |
| Heer, vrouw, boer, 10, 9, 8 | 10 |
| 7, 6, 5, 4 | 5 |
| Zwarte 3 | 5 |
| Rode 3 | 100 punten (indien niet op tafel, in de hand 100 punten aftrek) |
| 2 | 20 |
| Joker | 50 |
Een set van vier rode 3en | 800 punten (op tafel, in de hand 800 punten aftrek) |
| Zuivere canasta (rode kaart boven) | 500 |
| Onzuivere canasta (zwarte kaart boven) | 300 |
| Zuivere azen canasta (rode Aas boven) | 800 |
| Onzuivere azen canasta (zwarte Aas boven) | 500 |
| Canasta jokers (alleen jokers en tweeën) | 1000 |
| Uitgaan (laatste kaart leggen) | 100 |
De kaarten in de canasta worden ook meegeteld.
Verder wordt de waarde van de kaarten in de hand in mindering gebracht.
Voorbeelden puntentelling:
Wat is Canasta ?
In dit spelletje draait alles om het afleggen van canasta's gezien een Canasta de meeste punten oplevert. Een canasta is een verzameling kaarten van dezelfde waarde, zoals bijvoorbeeld Heren. Een canasta leggen gebeurt door een stapeltje te leggen op tafel waarbij de bovenste kaart aanduidt of het om een zuivere of onzuivere Canasta gaat.
Een zuivere Canasta bestaat uit minstens 7 kaarten op tafel, waarbij een rode kaart boven ligt. Bij een onzuivere Canasta gaat het om minimaal 4 kaarten van dezelfde waarde, aangevuld met jokers en/of tweeën tot zeven kaarten. Hier ligt een zwarte kaart bovenaan. Deze Canasta mag ook niet meer worden ingekeken.
Uitgaan
Uitgaan staat voor het afleggen van de laatste kaart in je hand. De speler of het team die als eerste uit is, krijgt 100 extra punten toegevoegd. Let er wel op dat je pas uit mag gaan wanneer jij (of je team) een Canasta bezit.
Wanneer een team is uitgegaan, stopt de ronde en worden de punten geteld. De kaarten in de hand tellen als minpunten. Op het juiste moment uitgaan kan dus een sterke strategie zijn. Bijvoorbeeld wanneer je aan het verliezen bent en een nieuwe ronde wilt starten, of als je tegenstanders met veel rode drieën of canasta´s in hun handen zitten.
Is de stock leeg en is er nog niemand uitgegaan? Dan gaat het spel verder zolang de speler die aan de beurt is de aflegstapel kan pakken. Kan hij of zij dat niet, dan eindigt de ronde en worden de punten geteld.
Is de laatste kaart van de stapel een rode 3, dan eindigt de ronde. De speler mag nog kaarten uitkomen, maar hij mag geen kaart afgooien en hij krijgt ook geen bonus voor uitgaan.
Varianten Canasta
Tot zover de spelregels voor de standaardvariant van Canasta. Er zijn ook heel wat canasta varianten, waarbij de regels telkens iets verschillen. Een kleine variant op de klassieke Canasta is de Hand-canasta. Deze bestaat uit een verzameling van 7 kaarten (al dan niet met wilde kaarten aangevuld) die in één keer wordt uitgekomen. De hand-canasta is dubbele punten waard. Sambacanasta: Hierbij mogen er ook sets worden gemaakt van opeenvolgende kaarten van dezelfde kleur (harten, ruiten, schoppen en klaveren). Britse variant: Een speler kan het spel altijd beëindigen door het roepen van ´Acabar´. De tegenpartij krijgt hiermee 1500 punten en het eigen team niets.
Canasta online
Heb je de spelregels van Canasta begrepen en wil je het kaartspel online wel eens proberen? Dat kan hier.
